Консультация для родителей "Речевая готовность ребёнка к школе"
Ваш ребенок готовится стать школьником. Для воспитания полноценной речи нужно устранить все, что мешает свободному общению ребенка с коллективом. Ведь в семье малыша понимают с полуслова и он не испытывает особых затруднений, если его речь несовершенна. Однако постепенно круг связей ребенка с окружающим миром расширяется. Школьное обучение предъявляет ребенку новые требования к его речи, вниманию, памяти.
Наиболее значимым для ребенка шести лет является переход в новый социальный статус: дошкольник становится школьником.
Особые критерии готовности к школьному обучению предъявляются к усвоению ребенком родного языка, как средства общения. Перечислим их:
1. Звуковая сторона речи. Ребенок должен владеть правильным, четким звукопроизношением звуков всех фонетических групп.
2. Фонематические процессы (умение слышать и различать, дифференцировать звуки родного языка). Наличие у первоклассников даже слабых отклонений в фонематическом и лексико-грамматическом развитии ведет к серьезным проблемам в усвоении программ общеобразовательной школы.
3. Языковой анализ и синтез. Ребёнок должен уметь выделять звуки из слов, определять место звука в слове, последовательность звуков, называть мягкие и твёрдые согласные звуки. Недоразвитие этого навыка проявляется на письме в искажениях структуры слова и предложения, наиболее распространённое искажение звуко-буквенной структуры слова.
4. Грамматический строй речи. Ребёнок должен уметь пользоваться разными способами словообразования, правильно употреблять слова с уменьшительно-ласкательным значением, изменять существительные по падежам и числам; употреблять различные предлоги, выделять звуковые и смысловые различия между словами; образовывать прилагательные от существительных, согласовывать существительные с числительными; правильно употреблять глаголы.
5. Связная речь. Ребёнок должен уметь отвечать на вопросы по прочитанной сказке (рассказу), пересказывать. Составлять рассказ по картине, по серии сюжетных картин, с опорой на жизненный опыт (прогулка в лес, поездка на море, экскурсия в музей). Недоразвитие связной речи приведёт к проблеме в усвоении гуманитарных предметов и в написании изложений и сочинений.
Также к началу обучения в школе дети должны уметь:
- строить сложные предложения разных видов;
- составлять рассказы по серии картинок, небольшие сказки;
- находить слова с определенным звуком;
- определять место звука в слове;
- составлять предложения из трех-четырех слов; членить простые предложения на слова;
- членить слова на слоги (части);
- различать жанры художественной литературы: сказку, рассказ, стихотворение и. т. п.
- самостоятельно, последовательно передавать содержание небольших литературных текстов;
- драматизировать небольшие произведения;
- уметь различать по внешнему виду растения, растущие в данной местности;
- иметь представления о сезонных явлениях природы;
- знать свой домашний адрес, ФИО родителей.
Младшие школьники пишут преимущественно так, как говорят, поэтому среди неуспевающих школьников младших классов (в первую очередь по родному языку и чтению) отмечается большой процент детей с фонетическими дефектами. Это одна из причин возникновения дисграфии (нарушения письма) и дислексии (нарушения чтения). Школьники, у которых отклонения в речевом развитии касаются только дефектов произношения одного или нескольких звуков, как правило, учатся хорошо. Такие дефекты речи обычно не сказываются отрицательно на усвоении школьной программы. Дети правильно соотносят звуки и буквы, не допускают в письменных работах ошибок, связанных с недостатками звукопроизношения. Среди этих учащихся неуспевающих практически нет. Отклонения в развитии устной речи создают серьезные препятствия при обучении грамотному письму и правильному чтению. Письменные работы этих детей полны разнообразных специфических, орфографических и синтаксических ошибок. Фонематические и лексико-грамматические нарушения речи не всегда сопровождаются нарушением звукопроизношения и поэтому родители их не замечают. Однако эти нарушения самым серьёзным образом влияют на усвоение ребёнком школьной программы.
Что могут сделать родители, чтобы обеспечить речевую готовность ребёнка к школе?
- создать в семье условия, благоприятные для общего и речевого развития детей;
- проводить целенаправленную и систематическую работу по речевому развитию детей и необходимую коррекцию недостатков в развитии речи;
- не ругать ребенка за неправильную речь;
- ненавязчиво исправлять неправильное произношение;
- не заострять внимание на запинках и повторах слогов и слов;
- осуществлять позитивный настрой ребенка на занятия с педагогами.
Литература:
1. Логопедия: Учеб. для студентов дефектологичексих факультетов педагогических высших учебных заведений /Под ред. Л.С.Волковой, С.Н.Шаховской.- 3-е изд., перераб. и доп.-.:Москва:ВЛАДОС,2009.-703с.
2. Нижегородцева Н.В. Психолого-педагогическая готовность ребёнка к школе.: Пособие для практических психологов, педагогов и родителей/Н.В.Нижегородцева, В.Д.Шадриков. – Москва: ВЛАДОС, 2001. – 256с.
Подготовила учитель – дефектолог Липай Т.Т.
Інфармацыя “Выкарыстанне твораў мастацкай літаратуры для карэкцыі моўнага развіцця дашкольнікаў з АПФР”
Адным са сродкаў эстэтычнага ўздзеяння на развіццё і карэкцыю маўленчых парушэнняў у дзяцей з'яўляецца мастацкая літаратура і фальклор. Мастацкая літаратура і фальклор гуляе неацэнную ролю ў вырашэнні задач маўленчага развіцця.
У першую чаргу, гэта:
- карэкцыя гукавымаўлення;
- развіццё гнуткасці і рухомасці маўленчага апарата дзіцяці;
- развіццё фанематычнага слыху;
- папаўненне слоўнікавага запасу;
- пераадоленне граматычных парушэнняў;
- развіццё звязнага маўлення.
У маёй практыцы пры карэкцыі маўленчых парушэнняў выкарыстоўваюцца розныя віды работ, такія як:
• чытанне і пераказ казак і апавяданняў;
• выкарыстанне гульняў – драматызацый;
•завучванне фальклорных формаў (вершаў, дыялогаў);
• прагаварванне чыстагаворак;
• разгадванне загадак;
• развучванне лічылак;
• тлумачэнне і ўдакладненне сэнсу прыказак і прымавак.
У маёй працы казкі і апавяданні з'яўляюцца крыніцай раскрыцця і развіцця творчых маўленчых здольнасцяў. Пераказ літаратурных твораў станоўча ўплывае на звязнасць дзіцячай гаворкі, развівае памяць, уменне інтанацыйна перадаць дыялог герояў, логіку, паслядоўнасць сюжэту, папаўняе і пашырае слоўнік.
Падбіраючы творы для пераказу, я абапіраюся на ўзроставыя асаблівасці дзяцей і стараюся, каб яны былі даступныя па змесце і аб'ёме. Калі тэксты выкарыстоўваюцца для карэкцыі гукавымаўлення, то яны павінны быць насычаныя неабходнымі гукамі. У творы усе словы павінны быць знаёмыя дзецям. Дзеці ўдзельнічаюць у драматызацыі невялікіх народных казак, пры дапамозе цацак, разыгрываюць сцэнкі з выкарыстаннем пальчыкавага і лялечнага тэатра, а гэта незаменны выгляд развіцця маналагічнага і дыялагічнай прамовы. У працы над малымі фальклорнымі формамі зважаю ўвагу на рытмічны бок прамовы, развіваю складовую структуру слова, прасодыку прамовы (тэмп, рытм, інтанацыю, дыханне).
Фальклор дае выдатныя ўзоры прамовы, перайманне якім дазваляе дзіцяці паспяхова авалодваць роднай мовай. Завучванне вершаваных тэкстаў - адзін з эфектыўных сродкаў разумовага і эстэтычнага развіцця дзяцей. Для запамінання тэкстаў я выкарыстоўваю карткі-малюнкі , якія вельмі любяць дзеці. Яркі і даступны, разнастайны матэрыял дапамагае мэтанакіравана праводзіць карэкцыйную працу па аўтаматызацыі і дыферэнцыяцыі гукаў, рабіць артыкуляцыйную гімнастыку, надаваць увагу развіццю фанематычнага слыху, развіваць у дзяцей агульную і дробную маторыку, а таксама эмацыйную сферу.
На занятках выкарыстоўваю пальчыкавыя гульні і фізхвілінкі, дзе дзеці суправаджаюць маўленне жэстамі і рухамі. Выкарыстанне ў маёй практыцы чыстагаворак дапамагае замацаваць у дзяцей выразную дыкцыю аўтаматызаванага гуку, адпрацаваць розныя вышынныя, сілавыя, тэмбральныя гучанні. У кожнай чыстагаворке свая гульня гукаў і слоў. Праца над чыстагаворкай пачынаецца з прагаворвання ў павольным тэмпе з воплескамі, а, затым, па меры завучвання, тэмп трохіўускорваецца. На занятках яны дапамагаюць ўводзіць пастаўленыя гукі ў гаворку. Дзеці звычайна з захапленнем ўспрымаюць маю просьбу скласці або выправіць чыстагаворкі ці вершы, якія чамусьці не атрымліваюцца ў персанажаў сюжэту. Спачатку яны падказваюць асобныя словы і рыфмы, а затым - цэлыя фразы.
Вялікімі магчымасцямі ў працэсе развіцця звязнага маўлення і фарміравання разваг размяшчае такія прыёмы, як прыдумлянне, загадванне і разгадванне загадак. Загадкі выкарыстоўваю пры азнакамленні з новай лексічнай тэмай. Загадка дапамагае дзецям звярнуць увагу на асаблівыя прыкметы і ўласцівасці. Загадкі ўзбагачаюць слоўнік дзяцей за кошт шматзначнасці слоў, дапамагаюць убачыць другасныя значэнні слоў, фармуюць ўяўленні аб пераносным значэнні слова. Яны дапамагаюць засвоіць гукавы і граматычны ладмаўлення.
Лічылка - невялікі вершык, форма лёсавання, з дапамогай якой вызначаюць, хто водзіць у гульні .У іх шмат гумару, жартаў, спаборніцкага запалу. Галоўная асаблівасць лічылкі ў карэкцыі гаворкі - гэта адпрацоўка выразнага рытму, сілы голасу, умення вымаўляць паасобна словы. Паэтычная мова прыказак і прымавак простая, дакладная, выразная; змяшчае сінонімы, амонімы, антонімы, параўнанні.
Выкарыстоўваючы ў маўленні прыказкі і прымаўкі, дзеці вучацца ясна і лаканічна выказваць свае думкі і пачуцці, інтанацыйна афарбоўваючы сваю прамову. Пры гэтым развіваецца ўменне творча выкарыстоўваць слова, уменне вобразна апісаць прадмет, даць яму яркую характарыстыку. Выкарыстанне і прымяненне твораў мастацкай літаратуры і фальклору дапамагае: павышаць зацікаўленасць дашкольнікаў; зрабіць гаворку дзяцей больш яркай, выразнай, эмацыйна афарбаванай; узмацніць самакантроль за правільнымгўленнемукавыма; узбагаціць лексічны запас новымі словамі, абарачэннямі, выразамі; паспрыяць развіццю логікі выкладу, правільнага структурнага афармлення; палепшыць розныя віды звязнага маўлення: гаварэння, пераказу, дыялагічнай гаворкі; развіваць і павышаць культуру маўлення; пашыраць дзіцячыя ўяўленні аб навакольным свеце; прывіць любоў і павагу да кнігі.
Такім чынам, мастацкая літаратура і фальклор спрыяе пазнавальнаму, маўленчаму, эмацыйнаму і сацыяльнаму развіццю дзяцей дашкольнага ўзросту.
Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг ДУА “Нёманскі дзіцячы сад Уздзенскага раёна” Ліпай Т.Т.
Консультация " Использование элементов сказкотерапии на занятиях по развитию речи и культуре речевого общения"
Сказкотерапия — метод, известный с давних времён, но широко использоваться стал именно в наше время. Сказкотерапия - означает «лечение сказкой». Сказку используют и врачи, и психологи, и педагоги, и каждый специалист находит в сказке тот ресурс, который помогает ему решать его профессиональные задачи. Я обратилась к сказкотерапии с целью развития и усовершенствования речи детей. Сказкотерапия помогает в решении следующих речевых задач:
- совершенствует лексико-грамматические средства языка, звуковую сторону речи;
- совершенствует слоговую структуру слова;
- развивает умение устанавливать простые причинно- следственные связи, показывать и адекватно оценивать модели поведения в различных ситуациях
- развивает диалогическую и монологическую речь(умение строить распространённые предложения,умение пересказывать и рассказывать сказки, придумывать конец к сказкам и продолжение.)
- развивает просодическую сторону речи (темпо-ритмическую сторону речи, работу над правильным дыханием, голосом, дикцией, интонацией);
- развивает познавательные процессы (мышление, память, воображение, фантазию);
- приобщает детей к истокам народной культуры.
Для решения данных задач хорошо подходят художественные сказки. Они бывают авторские и народные. Сюжеты народных сказок разнообразны: сказки о животных, бытовые сказки, страшные сказки, волшебные сказки. Авторские художественные сказки имеют автора.
Формы работы со сказкой могут быть различны:
- Слушание сказки.
- Пересказ детьми сказки по частям, по ролям, по цепочке, проговаривая хором (с использованием наглядного материала).
- Рисование и лепка сказочных героев и озвучивание их.
- Повторный пересказ с помощью пальчикового, настольного или кукольного театров.
- Моделирование сказки.
- Театрализация сказки.
- Сочинение сказочных историй
- Придумывание своего окончания, продолжения
- Добавление нового героя
В работе над сказкой можно использовать словесные и дидактические игры, которые помогают в решении речевых проблем у дошкольников.
Игра: « Угости медведей» (по сюжету сказки «Три медведя»).
Цель: развивать сенсорные представления, с опорой на зрительные и тактильные ощущения.
Ход игры: необходимо принести угощения трём медведям, чтобы помирить их с Машей.
Дети выбирают одинаковые угощения для медведей, ориентируясь на цвет, форму, материал из которого изготовлены бумажные конфеты, печенья, пирожные.
Игра: «Домики для друзей - животных» (по сказке «Теремок»)
Цель: развивать сенсомоторную координацию, конструктивныйпраксис.
Ход игры: нужно построить новые яркие домики для всех, кто жил в теремке.
Каждый ребёнок «строит» свой домик из различных разноцветных геометрических фигур разных по цвету и величине.
Игра: « Зайчик услышит наше «ау» - быстро найдется в холодном лесу» (по сказке «Заюшкинаизбушка»).
Цель: учить повышать и понижать силу голоса.
Ход игры: зайчик расстроился и потерялся в зимнем лесу, нужно ему помочь. Позвать его тихо, громче, очень громко.
Игра: «Угадай, какая сказка?»
Цель: развитие слухового внимания.
Ход игры: Отгадать, как называется сказка по первому слогу.
Игра: «Михаил Иванович сердится»
Цель: развитие слухового внимания.
Ход игры: дефектолог говорит фразу, связанную со сказкой, если дети не согласны, должны топнуть ногой.
Игра: «Расколдуй сказку»
Цель: развивать слуховое внимание, память.
Ход игры: дефектолог называет неправильно название сказки, а дети исправляют его. Например: «Жарозко»- «Морозко», «Красная Тапочка»-«Красная Шапочка», «Серебряный замочек» - «Золотой ключик», «Кепка»- «Репка», «Коробок»-«Колобок».
Для развития лексико-грамматических категорий можно использовать следующие игры.
Игра: « Кого встретил в лесу колобок».
Цель: тренировать употребление родительного падежа существительных, формировать простую фразу.
Ход игры: колобок катится по лесу, за деревья прячутся разные звери, поможем их узнать (хвост зайца, уши медведя, пасть волка, лапы лисы).
Игра: « Где прячется Маша? » (по сказке:«Маша и медведь»).
Цель: развивать правильное употребление простых предлогов, активизировать словарь по теме: мебель.
Ход игры: Маша прячется от медведя, назовите, где (под столом, в шкафу, под стулом, на печке, под кроватью).
Игра: «Только ласковые слова»
Цель: образование уменьшительно-ласкательных суффиксов.
Ход игры: дети по кругу называют только ласковые слова из сказок: рукавичка, репка, лисичка, скалочка, Красная Шапочка, Хаврошечка, Дюймовочка и т.д.
Игра: «Всё наоборот»
Цель: образование антонимов.
Ход игры: детям нужно к слову подобрать другое слово противоположное по значению. (У дочки была добрая матушка, а мачеха - наоборот- …(злая). Девочка была не глупа, а наоборот-…(умна), дюймовочка была небольшая, а маленькая).
Упражнение «Если бы, да кабы…»
Цель: составлять сложноподчиненные предложения, логически мыслить, перевоплощаться, принимать точку зрения другого.
Ход игры: дети должны закончить предложение: «Если бы я был(а) кем-то/чем-то, то я бы…, потому что(чтобы)…».( Например:«Если бы я был бабой Ягой, то я был бы очень доброй и красивой, чтобы меня все любили» и т.д.)
На этапе работы над предложением и составлением связных высказываний можно использовать следующие игры и упражнения.
Игра «От каждого по словечку»
Цель: развивать память, внимание, умение дополнять, распространять предложение.
Ход игры: Дети по очереди добавляют по одному слову так, чтобы предложение становилось всё более распространённым. Например: «Колобок» — «Колобок катится» — «Колобок катится по дорожке» – «Колобок катится по лесной дорожке» и т.д.);
Игра «Сказки перепутались»
Цель: развитие памяти, внимания и воображения
Ход игры: предлагается взять имена героев из разных сказок и сделать их героями одной сказки.
Упражнения-задания:
- составление вопросов к тексту сказки, используя заданные вопросительные слова;
- постановка проблемных вопросов («Реши сказочные задачи»)Что нужно сделать чтобы:медведь сам отпустил Машу;лиса не съела Колобка;Иванушка напился водицы, но не стал козлёночком;яичко упало и не разбилось?;
- придумывание сказки с заданным началом (дефектолог начинает сказку, дети по очереди продолжают, каждый участник игры говорит по предложению.)
- придумывание нового конца к известной и незнакомой сказке;
- объединение нескольких сказок:
- рассказ сказок по опорным картинкам (картинки разложены по порядку, перепутаны и пропущены);
Используя сказкотерапию на занятиях можно применять различные методы: рисование, лепку из пластилина, создание этнических кукол (из ниточек, ленточек и лоскутков), работу с мнемотаблицами, сказками с пробелами. А также можно сочетать сказкотерапию с другими технологиями: ИКТ, психогимнастикой, пантомимой, драмотизацией.
Сказка для ребёнка – это маленькая жизнь, полная ярких красок, чудес, приключений, это любимый детьми жанр, доступный и понятный их пониманию.
Подготовила
учитель – дефектолог Липай Т.Т.
Кансультацыя “Дыдактычныя гульні і нестандартныя сродкі ў рабоце настаўніка-дэфектолага”
Заняткіў нашым ПКПД наведваюць дзеці часцей за ўсё з агульным недаразвіццем гаворкі. У такіх дзяцей адзначаецца парушэнне фарміравання ўсіх кампанентаў маўленчай сістэмы, што абумоўлівае неабходнасць падбору комплексу формаў і сродкаў навучання. Пры гэтым важна забяспечыць адначасовае развіццё дробнай маторыкі, фарміраванне лексіка-граматычнага боку гаворкі, развіццё фанематычных працэсаў і сувязнай гаворкі. Падборамгульняў з метадычныхкрыніц тут не абысціся, паколькі ў кожнай з іхрознынавучальныпатэнцыял. Патрэбенаптымальныапрабаваныпералікгульняў, штопатрабуе часу і аб'яднаннянамаганняўшэрагуспецыялістаў. Як жавырашыцьасноўныязадачы па ліквідацыімаўленчыхцяжкасцяў у дашкольнікаў?
Увагу дашкольнікаў прыцягвае мноства розных бытавых прадметаў: коркі, вечкі, капсулы ад кіндэр-сюрпрызаў, пластмасавыя бутэлечкі, прышчэпкі. Я прапаную выкарыстоўваць у працы прышчэпкі. Выкарыстанне прышчэпак дазваляе развіць у дзяцей дробную маторыку, прасторавую арыентацыю, канструктыўнае мысленне, адвольную ўвагу, глядзельную і слыхавую памяць, пачуццё рытму, каляровае ўспрыманне, уяўленне, стымулюе маўленчую актыўнасць. Прапаную комплекс дыдактычных гульняў з прышчэпкамі, які дапаможа ліквідаваць маўленчыя цяжкасці ў дашкольнікаў.
Гульня “Падзялі на групы”
Задачы: замацоўваць уменне карыстацца прыцяжальнымі займеннікамі, фарміраваць уменне раздзяляць словы па радавым прыкметам, развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: чырвоныя і белыя прышчэпкі, карцінкі па лексічнай тэме (напрыклад цацкі)
Ход гульні: дзецям раздаюцца лексічныя малюнкі і прышчэпкі. Неабходнапрымацаваць белую прышчэпку да цацкі,праякуюможнасказаць“ён мой”, чырвонуюпрышчэпкуда цацкі “яна мая". Затымдзецікажуць «мой барабан», «мая пірамідка» і т. д.
Гульня "Лялька”
Задачы: замацаваць ўжыванне ў мове прыназоўнікаў на, з, якія маюць прасторавае значэнне, развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: лялька, прышчэпкірознага колеру.
Ход гульні: Дзеці прымацоўваюць па чарзе прышчэпкі да лялькі , агучваючы куды яны прымацавалі (на рукаў, на спадніцу, на валасы) затым перадаюць ляльку па крузе, здымаючы прышчэпкі і агучваюць свае дзеянні (зняў з рукава, з спадніцы, з валасоў)
Гульня " Палічы”
Задачы: развіваць уменне ўзгадняць назоўнікі з лічэбнікамі, развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: прышчэпкі з лічбамі, прадметныя картинкі па лексічнай тэме (напрыклад, гародніна)
Ход гульні: У кожнага дзіцяці прышчэпкі з лічбамі ад 1 да 5 і прадметныя карцінкі. Па парадку прымацоўваюць да малюнкаў лічбы-прышчэпкі і лічаць.
Гульня “ Які? Якая? Якое?”
Задачы: Фарміраваць уменне падбіраць прыметнікі да назоўніка, развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: прышчэпкірознага колеру, наборная паласа, фішкі.
Ход гульні: дзецісядзяць за сталом, перадімі наборная паласа і прышчэпкірознага колеру. Настаўнік-дэфектолагпрамаўляеслова-агурок. Ёнякі? Дзеціадказваюцьзялёны, авальны, доўгі і г.д, прымацоўваюцьпрышчэпку да малюнка. За кожныправільныадказатрымліваюцьфішку. У кагобольшфішак, той пераможца.
Гульня " Адрознівай, называй”
Задачы: фарміраваць уменне адрозніваць і называць гукі з і ш ў словах, развіваць дробную маторыку
Абсталяванне: карцінкі з гукамі, прышчэпкі сіняга і чырвонага колеру.
Ход гульні: дзеці павінны па чарзе называць карцінкі і прымацоўваць прышчэпкі. Да малюнку з гукам з прышчэпкучырвонага колеру, да малюнку з гукам ш прышчэпку сіняга колеру.
Гульня "Сяброўкі”
Задачы: фарміравацьуменневылучацьаднолькавыя склады ў словах, развіваць дробную маторыку .
Абсталяванне: прадметныямалюнкі, прышчэпкірознага колеру.
Ход гульні: дзецям раздаюцца карцінкі прышчэпкі. Настаўнік-дэфектолаг па чарзе падыходзіць да ўдзельнікаў з наборам малюнкаў (малюнак перавернуты) Дзіця выцягвае адну карцінку называе першы склад, прымацоўвае прышчэпку любога колеру. Затымшукаекарцінку з аднолькавым складам, прымацоўваепрышчэпкутакога ж колеру. Напрыкладмашына-маліна, барабан-банан.
Гульня "Дзе гудзе жук”
Задачы: фарміраваць уменне вызначаць месца гуку ў слове (пачатак, сярэдзіна, канец), развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: прышчэпка з прылепленай выявай жука, прадметныякарцінкі з гукам ж, наборная паласа.
Ход гульні: настаўнік-дэфектолаг прапануе паслухаць слова, вызначыць месца гуку ж у слове і прымацаваць карцінку ў патрэбным месцы наборнай паласы прышчэпкай з жуком.
Гульня “Складзі апавяданне”
Задачы: Фарміраваць уменне складаць апавяданне па серыі сюжэтных карцін, развіваць дробную маторыку.
Абсталяванне: серыі сюжэтных малюнкаў, прышчэпкі з лічбамі.
Ход гульні: перад дзецьмі ляжаць прышчэпкі і малюнкі. Настаўнік-дэфектолаг прапануе ўсталяваць правільную паслядоўнасць малюнкаў, прымацаваўшы да іх прышчэпкі з лічбамі па парадку.
Дзякуючы такім гульняў у дзяцей не толькі развіваецца гаворка і дробная маторыка, але і фарміруюцца камунікатыўныя навыкі, пашыраюцца веды аб навакольным свеце. А яшчэ, павышаеццацікавасць да занятку.Дзеці з задавальненнемгуляюць у такіягульні.
Падрыхтавала настаўнік - дэфектолаг Ліпай Т.Т.
Кансультацыя “Сістэма работы па развіццю маўлення з дзецьмі
з парушэннямі мовы ў працэссе канструявання”
Працуючы дэфектолагам, я часта заўважала, што дзеці з маўленчымі парушэннямі не праяўляюць цікавасці да заняткаў, а часам наогул не хочуць займацца. Многія дзеці прасілі проста пагуляць. Я вырашыла шукаць нейкія дапаможныя сродкі, якія б ператварылі занятак у карысную гульню. Я стала выкарыстоўваць у сваёй дзейнасці канструяванне.
Канструяванне - гэта той від дзейнасці, які цалкам адпавядае інтарэсам дзяцей, іх магчымасцям і здольнасцям. Па сваім характары канструяванне падобна з выяўленчай дзейнасцю і гульнёй. У ім таксама адлюстроўваецца навакольнае рэчаіснасць. У выніку канструявання дзіця ствараепабудову. Прадукт уласнай дзейнасці, абодзейнасці сяброў выклікае ў дзяцей эмацыйны водгук, жаданне выказацца, абмеркаваць, падзяліцца ўражаннямі.Працэс канструявання падахвочвае дзяцей да ацэнкі дзейнасці, стымулюе да практычнагавыкарыстання - абыгрываннем, у вынікучагоактывізуеццаслоўнік, развіваеццагаворка. Дзякуючыканструяваннюразвіваецца дробная маторыка, дзецівучаццаарыентавацца ў прасторы, а яшчэімвельміпадабаеццаканструяваць.
Для дзяцейстарэйшагадашкольнагаўзросту я выкарыстоўвала канструяванне з мэтайразвіццяскладнайгаворкі. Дзецівучылісяскладацьапавяданні - апісанні ў працэсеканструявання. У пачатку года вучыладзяцейскладацьпростыяраспаўсюджаныясказы па дэманстрацыідзеяння. На першым этапе будавалапабудову, суправаджаючы свае дзеянніпытаннямі: «Якіядэталі я ўзяла для будаўніцтвабрамы?», «Што мы пабудуем з брускоў?». Дзіцяпавіннаадказацьпоўнымсказам, падбіраючыпатрэбнае слова. Напрыклад, «Мы будуем з брускоў сцены і перакрыцці». На наступнымзаняткудзеціўжосамастойнаскладаліпростыясказы з аднароднымічленамі, напрыклад: «Мы будуемвялікіяклеткі для сланоў, папугаяў, мядзведзяў», «Клетка тыграпавіннабыцьтрывалай, вялікай, прасторнай». Паралельна з работай па фарміраваннісувязногавыказвання праводзілапрацу па актуалізацыі і ўзбагачэннюслоўніка. Абыгрываючыпабудову, дзіцязасяляўяежывёламі, іхдзіцянятамі, замацоўваючыпрыгэтыміхназвы. На занятках з выкарыстаннемканструявання яадпрацоўвалаўжыванне ў мове прыназоўнікаў. Я прапаноўваладзецямпаставіцьаднудэталь на іншую, паміж, ззаду, пад. Апісваючы ход будаўніцтва, дзеціўжывалі ў мове дадзеныяпрыназоўнікі. На працягу года быліпабудаваны: тэатр для лялек, домікі для дзедаМароза і Снягуркі, гаражы для машын, замкі, школы, палацы.Ўдакладняласяпрызначэннепабудовы, яепамеры, знешнівыгляд, яенасельнікі.
На занятках па лексічнайтэме: Космасдзецібудавалі ракету на месяц. Дзеціпраявіліфантазію ў апісанніматэрыялаў, з якіхпабудавана ракета. Яны абгрунтоўвалівыбарматэрыялу, называлідэталі: металічны корпус, шкляныяілюмінатары. «Раскажы, з чаго ты пачаўпабудову, што ты зараз робіш, чымбудзеадрозніваццатваяпабудова ад ўзору». Дадзеныяпытанніпадводзяцьдзіця да планаваннявыказвання і ўменнюсамастойнабудавацьвыказванні, аб'ядноўваючыіх у складныаповяд на наступных этапах навучання. Тлумачачы свае дзеянні, дзіцяпрактыкуеццаваўжыванніпрыназоўнікаў, слоў-прыкмет і слоў-дзеянняў, вучыццаўзгадняцьрозныячасцінымовы ў сказе. Ёнактывізуелексічныматэрыял па тэме і адначасоваможааперавацьпаняццяміканструктыўнагахарактару.
Перадтакімізаняткамі з выкарыстаннемканструявання я праводзілаславесна - дыдактычныягульні і практыкаванні: «Чацвёртылішні», «Назаві па тры», «Што з чаго». Карыснымібылігульні з плоскасцевымканструктарам і падліковымі палачкамі. Для развіццяпрасторавагаўспрыманняправодзілагульні і практыкаванні «Што за чым?», «Расстаўдомы». «Пабудуйвуліцу», «Знайдзі скарб», «Занясіліст». Для знаёмства з ўласцівасцямі і назвамігеаметрычныхцелаў і фігурвыкарыстоўвала гульнявыяпрактыкаванні «Абярылішнююдэталь», «Падбярыдэталі да схемы», «Падыходзіць - не падыходзіць», «Што не так». Для замацаванняатрыманыхвынікаў мы выкарыстоўвалісюжэтна-ролевыягульні. Гульняадпавядалалексічнайтэме, а гатовыяпабудовыслужыліматэрыялам для яеразгортвання. Я дапамагаладзецямпадабрацьатрыбуты, заахвочвала да выкарыстанняновыхслоў і граматычныхкатэгорый.
У канцы года я правяладыягностыку, якая паказала, штослоўнікдзяцейякасназмяніўся, ўзбагаціўсяназвамічастакпрадметаў, відаўпабудоў, матэрыялаў, геаметрычныхформаў і целаў. Дзеці сталі актыўнавыкарыстоўваць прыслоўі, розныясклонавыя канструкцыі, навучыліся планаваць сваю дзейнасць. Апісальныя апавяданні сталі больш поўнымі, разгорнутымі, набылі элементы творчасці. Я буду ў далейшым у карэкцыйнай рабоце выкарыстоўваць канструяванне.
Падрыхтавала
настаўнік – дэфектолаг Ліпай Т.Т.
Взаимодействие учителя-дефектолога с семьями – важнейшая составляющая его профессиональной деятельности
*Задачи взаимодействия с семьями детей:
- Обучение родителей доступным им методам и приемам оказания коррекционной помощи детям в условиях семьи.
- Организация обратной связи родителей с педагогическим коллективом группы.
- Активное вовлечение семьи в работу коррекционной группы.
- Консультирование родителей по проблемам развития их детей.
Формы и содержание работы по организации психолого-педагогической помощи семье:
- Коллективные формы взаимодействия.
- Групповые родительские собрания. Провожу два раза в год и по мере необходимости.
- Задачи:
- - обсуждение с родителями задач, содержания и формы работы;
- - сообщение о формах и содержании работы с детьми в семье;
- - решение текущих организационных вопросов.
- Проведение детских праздников и досугов. Подготовкой и проведением праздников занимаемся с педагогами группы, привлекая родителей.
- Задача:
- - поддержание благоприятного психологического микроклимата в группе, включение в этот процесс семьи.
- Индивидуальные формы работы с семьей.
- Индивидуальные формы работы с семьей.
- Беседы и консультации. Провожу по запросам родителей и по плану индивидуальной работы с родителями.
- Задачи:
- - оказание индивидуальной помощи родителям по вопросам коррекции, образования и воспитания;
- - оказание индивидуальной методической помощи в форме «домашних заданий» и пояснений к ним.
- «Родительский час».
- Задача: информирование родителей о ходе образовательной работы с ребенком, разъяснение «домашних заданий».
- Формы наглядного информационного обеспечения.
- Информационные стенды и тематические выставки. Некоторые темы стендов и выставок: «Готовимся к школе», «Развиваем руку, а значит и речь», «Как выбрать игрушку?», «Как заниматься с ребенком дома?», «Правила обращения с книгой», «Синдром 7 сентября» и другие.
- Задачи:
- - информирование родителей об организации и содержании коррекционно-образовательной работы в группе;
- - пропаганда психолого-педагогических знаний.
- Выставки детских работ. Проводятся по плану воспитательно-образовательной работы.
- Задачи:
- - ознакомление родителей с формами и результатами продуктивной деятельности детей;
- - привлечение и активизация интереса родителей к продуктивной деятельности своего ребенка.
- Открытые занятия. Содержание и методы работы подбираю с учетом доступности информации для родителей. Провожу два-три раза в год.
- Задачи:
- - создание условий для объективной оценки родителями успехов своих детей;
- - обучение родителей элементам коррекционно-развивающей работы с детьми в домашних условиях.
- «Интересные сайты для детей и родителей». Предлагаю родителям практический материал для развития ребенка в сети «Интернет»:
- - www.detplo.narod.ru – детская площадка. Коллекция игр для дошкольников. Полезные советы родителям. Сценарии дней рождения.
- - http://www.teremoc.ru/ - коллекция игр, загадок, ребусов. Материал для обучения рисованию, чтению, счету. Коллекция мультфильмов.
- - http://deti-lit.ru – библиотека для семейного чтения. На сайте собраны стихи, рассказы, сказки, загадки, пословицы, поговорки, которые помогут расширить детский кругозор и сформировать у ребенка литературный вкус.
- - www.detskiysad.ru/ - портал для родителей.
- - htt://www.solnet.ee/ - детский портал «Солнышко».
- «Почта одного дня» - ежедневная взаимосвязь с родителями
- «Шпаргалка для родителей».
- Цель: помочь разобраться в природе некоторых поступков детей и найти не только достаточно педагогические, но и демократичные (не подавляющие) способы воспитания
- Таким образом, данная система работы с родителями позволяет мне:
- оказать квалифицированную педагогическую поддержку родителям;
- привлечение к коррекционно-воспитательной работе всей семьи ребенка;
- еженедельно информировать родителей о лексической тематике недели, где предлагаются задания для закрепления изученного материала на занятиях;
- разъяснить и показать родителям, в чем состоит коррекционно-воспитательная работа группы, подчеркнуть полезность разумных требований к ребенку, необходимость закрепления достигнутого на занятиях в домашних условиях;
- повышение педагогической культуры родителей.
Заходя в детский сад – улыбнитесь!
Занесите искорку добра!
В мир фантазий детей окунитесь!
В нем так много уюта, тепла!
Пусть не будет в нем ссор и ворчанья,
Ведь дела можно миром решить!
Нам от Вас лишь нужно пониманье!
Будем вместе детишек любить!
<font face="times new roman, times, serif">Т.Т.Липай</font>
учитель-дефектолог ГУО «Неманский детский сад Узденского района»